نوزده سال از برگزاری جشنواره فیلم فجر در مشهد میگذرد. اگر به سالهای گذشته و دغدغه اهالی رسانه برای پاگرفتن این رویداد در مشهد نگاه کنیم، احتمالا متوجه خون دل خوردن و تلاش بی وقفه اهالی رسانه در کنار سینماگران و فعالان این حوزه خواهیم شد؛ تلاشهایی که امروز ثمر داده و اکران فیلمهای مهمترین رویداد سینمایی کشور به بخشی از برنامههای مستمر سالانه حوزه فرهنگ در این شهر تبدیل شده است.
در این سالها در ذهن بسیاری از اهالی سینما و رسانه، پاگرفتن این رویداد در مشهد با سختیها و اماواگرهای عجیبی همراه بود؛ از آماده نبودن فیلمها برای اکران تا مشکلات ریزودرشت دیگر که هرکدام مانعی برای برگزاری این جشنواره در مشهد به شمار میرفت.
هرچند باید این موضوع را هم در نظر گرفت که در این سالها اکران فیلمهای جشنواره فجر تنها مطالبه اهالی سینما و رسانه نبود، بلکه دغدغه مهمتر آن بود که به واسطه برگزاری این رویداد، جریان سینما نیز در این شهر تقویت شود.
برگزاری جشنواره فیلم فجر در مشهد باعث شد زمینه رشد سینماها در این شهر فراهم شود، استانداردسازی سالنهای سینما در اولویت قرار گیرد و از همه مهمتر ظرفیتهای نمایش و اکران فیلم در دومین کلان شهر ایران، چه با ارتقای سالنهای سینما و استانداردسازی آنها و چه با ساخت سالنها و پردیسهای سینمایی افزایش یابد.
در سالهای گذشته اگرچه در روندی کند و فرسایشی، با مطالبه گری اهالی سینما و پیگیری رسانهها بسترهای ارتقای سینما در حوزه اکران رشد درخوری داشته است، بااین همه، آیا گسترش ظرفیتهای اکران فیلم، یعنی ساخت پردیسهای سینمایی و تجهیز سینماها پاسخگوی مطالبات اهالی سینما در این شهر بوده است؟
سؤال اساسی اینجاست؛ آیا در نوزده سال برگزاری ادامه دار جشنواره فیلم فجر، شاهد رشد صنعت سینما در مشهد بوده ایم؟ آیا بسترسازی مناسب و برنامه ریزی مستمر و مدونی برای رونق این صنعت فرهنگ ساز در مشهد شکل گرفته است؟
به تعداد فیلمهایی که در مشهد ساخته میشود نگاه کنید. به فعالیت سینماگران مشهدی و استعدادهای نسل جوان فیلم ساز در این شهر نگاه کنید. آیا میتوان با قاطعیت از رشد بسترهای تولید فیلم در مشهد حرفی به میان آورد؟ تعداد فیلمهای تولیدشده در فضای مشهد چه وضعیتی در آمارنامهها و بیلانهای کاری مدیران فرهنگی دارد؟ در سال چند فیلم سینمایی با موضوع مشهد یا مرتبط با اتفاقات و تحولات تاریخی و فرهنگی این کلان شهر ساخته میشود؟
احتمالا پاسخ به این سؤالات را باید در حرف و نظر فیلم سازان مشهدی جست وجو کنیم، اینکه همواره از نبود حمایت ها، نبود زیرساختهای تولید فیلم و بسیاری دیگر از کمبودهایی گله میکنند که در این عرصه وجود دارد.
بیایید و باز به دو دهه قبل برگردیم؛ به روزهایی که جمعی از سینماگران مشهد به دنبال احداث شهرک سینمایی در مشهد بودند. در این سالها بسیاری از مدیران فرهنگی شهر قولهای مساعدی درباره ساخت شهرک سینمایی داده بودند و حتی برخی مدیران در دولتهای قبلی ادعا میکردند مشهد را به یکی از پایگاههای مهم صنعت سینما در ایران تبدیل میکنند، اما تا امروز هیچ ردونشانی از آن وعدهها و قولها دیده نشده است.
به خاطر داشته باشیم که برگزاری جشنواره فیلم فجر در مشهد فقط بخشی از ظرفیتهای صنعت سینما در این کلان شهر است و کارهای به زمین مانده بسیاری هست که باید به سرانجام برسد. آنچه مهم است، توجه کردن به زیرساختهایی است که برآیندشان رشد صنعت سینما در مشهد باشد و با فراهم شدن این زیرساخت ها، دیگر شاهد مهاجرت سینماگران به پایتخت نخواهیم بود و درعین حال میتوانیم شاهد تولید آثار فاخر سینمایی در مشهد باشیم.
ساخت شهرک سینمایی در مشهد میتواند به تولید فیلمهای سینمایی و حتی سریالهای فاخر تلویزیونی درباره مشهد منجر شود.
چه بسیار روایتها و موضوعهایی که در دل رویدادهای تاریخی مشهد نهفته است و به دلیل نبود امکانات سخت افزاری و نبود تمهیداتی برای رشد صنعت سینما، امکان ساخت آنها برای سینماگران خوش ذوق و بااستعداد مشهدی بی نتیجه و ابتر مانده است.
برای نمونه به تاریخ سازی انقلابیون مشهد در دوران سیاه پهلوی نگاه کنید؛ چه بسیار قصهها و داستانهای پرکشش سینمایی که میتواند با روایت جذاب فیلم سازان به تصویر درآید. یا قیام گوهرشاد با آن همه گزارههای تاریخی و مستند و تکان دهنده و نیز بسیاری دیگر از موضوعهایی که در تاریخ این شهر وجود داشته است و هنوز مجالی برای تبدیل شدن به آثار فاخر سینمایی نیافته اند.
به نظر میرسد در این سالها که شاهد برگزاری جشنواره فیلم فجر در مشهد بوده ایم، برخی حاشیهها و اماواگرها، مسئولان و متولیان فرهنگ و هنر شهر را از انجام کارهای بزرگ و ایجاد زیرساختهای حیاتی صنعت سینما در مشهد غافل کرده است. درحالی که این مطالبه میتواند موجب هم گرایی بسیاری از سازمانها و نهادهای فرهنگی در مشهدالرضا (ع) باشد.
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری انقلاب اسلامی، نهادهای انقلابی و نظامی و مدیریت شهری و... هرکدام میتوانند نقشی تعیین کننده در ایجاد بسترهای صنعت سینما و تولید آثار فاخر سینمایی در مشهد ایفا کنند.
کار انجام نشده بسیار است، اما انجام آنها همت میخواهد و تعامل، هم فکری و عمل گرایی دستگاههای متولی و مسئول را میطلبد. اینکه به برگزاری یک رویداد و اکران چند فیلم دل خوش باشیم، بیانگر ظرفیت و توان واقعی سینما در این شهر نیست.